De gevaren van lachgas

Over lachgas is de afgelopen jaren veel discussie geweest. In het nieuws zijn meerdere voorbeelden verschenen van mensen die dagelijks/wekelijks grote hoeveelheden lachgas gebruiken en kampen met de gevolgen van zenuwbeschadiging (door vitamine B12-tekort). Maar wat doet lachgas nou precies met het lichaam en welke risico’s brengt het precies met zich mee?

Wat is lachgas?

Lachgas (distikstofmonoxide) is een kleurloos gas. Tijdens operaties in het ziekenhuis wordt het gebruikt om de patiënt onder narcose te brengen. Het wordt dan toegediend via een beademingsapparaat. Tegenwoordig zijn er betere technieken om een patiënt onder narcose te brengen, waardoor het gebruik van distikstofmonoxide afneemt. Lachgas wordt tegenwoordig vooral gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie, zoals in gasflessen die gebruikt worden om slagroom mee te spuiten.

Als drug werd het halverwege de jaren negentig vooral gebruikt in het uitgaansleven. Het aanbod van het uitgaansleven verdampte snel toen leveranciers van lachgas hun kopers vroegen te verduidelijken waarvoor ze lachgas nodig hadden. Sinds een paar jaar is lachgas weer populair, vooral onder jongeren.

Dosering lachgas

De meeste mensen nemen een ballon waar één of twee patronen van lachgas inzitten. Sommige mensen nemen meerdere ballonnen per nacht. De werkingsduur van lachgas is zeer kort. De functie wordt beïnvloed door factoren, zoals hoe de ballon wordt gebruikt. Een pauze tussen lachgas en ademlucht maakt het effect beter beheersbaar. Afgezien van het lachgas in de ballon, is de kans op flauwvallen groter op het moment dat je te weinig lucht inademt. Hoe meer iemand neemt, hoe meer bijwerkingen hij of zij kan ervaren.

De risico’s van lachgas

De risico’s van lachgas zijn mede afhankelijk van de gebruikte hoeveelheid. Bij matig gebruik (niet meer dan 1 per maand, tot 10 ballonnen per dag) blijkt het risico beperkt te zijn. Echter bij overmatig gebruik (zoals het gebruik van 50 of meer ballonnen in één nacht of meerdere dagen achter elkaar) neemt het risico sterk toe. Het risico is groter wanneer lachgas wordt gecombineerd met andere middelen, zoals alcohol. Jongeren zijn gevoeliger voor korte termijn risico’s dan voor lange termijn risico’s.

Korte termijn risico’s

Bevroren longen: hierbij is het relevant hoe lachgas gebruikt wordt. Adem lachgas nooit rechtstreeks uit een gasfles in. Dit kan levensbedreigend zijn, omdat het gas zo koud is dat de longen bevriezen. De lippen, neus en stembanden bevriezen ook. Mensen kunnen ook bevriezing (vergelijkbaar met brandwonden) op hun handen of benen krijgen omdat ze een lachgastank vasthouden of tussen hun benen klemmen.

Hersenhypoxie: dit is een zuurstoftekort in de hersenen. Ook kan iemand moeite hebben met concentreren of hoofdpijn krijgen, duizeligheid ervaren, evenwichtsverlies, verwardheid, misselijkheid, gevoelloosheid, tintelingen of zelfs flauwvallen. Daarbij is er een risico dat je natuurlijk hard valt.

Vervoer: het is erg gevaarlijk om na het gebruik van lachgas aan het verkeer deel te nemen. Na gebruik kun je hier nog uren last van hebben.

Lange termijn risico’s

Neurologische stoornissen: zenuwstelselaandoeningen kunnen optreden bij overmatig en langdurig gebruik. Dit komt omdat lachgas de opname van vitamine B12 blokkeert. Symptomen van vitamine B12-tekort zijn tintelingen in de tenen en vingers. Vegetariërs  moeten daarbij extra voorzichtig zijn.

Langdurig gebruik van lachgas kan leiden tot:              

• onvruchtbaarheid
• Impotentie
• Zenuwschade
• Dwarslaesies

Lachgas en een jong brein: de effecten van lachgas op de jonge hersenen zijn (nog) niet bekend. Voorzichtigheid is geboden, omdat de jonge hersenen nog in ontwikkeling zijn en het is bekend dat andere medicijnen de hersenontwikkeling kunnen beïnvloeden.

Andere stoffen die vrijkomen: sinds 2000 worden kleine hoeveelheden andere stoffen vermoed in lachgaspatronen. Bovendien kunnen er kleine metalen fragmenten van de cartridge zelf in de ballon verschijnen. Het is onduidelijk wat dit betekent voor de gezondheid.

Het effect van lachgas

Door lachgas in te ademen, raak je meteen in een roes die enkele minuten aanhoudt. Soms moet je lachen, vandaar de naam lachgas. Je zult iets wazigs zien in je omgeving. Het geluid lijkt langzamer te gaan en klinkt anders. Na 5 minuten is het meestal uitgewerkt.

Ieders effect is anders. Wat er met je gebeurt, hangt af van hoe je je voelt, hoe gezond je bent en de omgeving waarin je lachgas gebruikt. De effecten die hieronder omschreven staan, gelden dus niet voor iedereen. Ook kan het per situatie verschillen.

Lichamelijke effecten van lachgas

Hieronder staan de meest voorkomende lichamelijke effecten van lachgas opgesomd:

• je zult sneller ademen;
• men kan misselijk worden;
• je voelt je duizelig;
• Je verliest soms je evenwicht, waardoor je kunt vallen;
• armen en benen kunnen zwak aanvoelen;
• Je kunt daarna hoofdpijn krijgen.

Psychische effecten van lachgas

Hieronder staan de meest voorkomende psychische effecten van lachgas opgesomd:

• je komt in een droomachtige trance;
• men voelt zich voor een korte tijd goed;
• je zult hardop lachen;
• je kunt gaan hallucineren: je ziet en hoort dingen die er niet zijn;
• er kunnen onaangename en soms angstige gevoelens optreden.

Lachgas: klachten door vitamine b12 te kort

Na inademing worden aerosolen van lachgas via de longcirculatie in het bloed opgenomen. Daar veroorzaakt lachgas een toxisch oxidatieproces van vitamine B12. Het kobalt-ion in het vitamine B12-molecuul wordt onomkeerbaar geoxideerd en verliest permanent zijn co-enzymfunctie. Dit resulteert in een gebrek aan vitamine B12-activiteit op cellulair niveau.

De co-enzymfunctie van vitamine B12 is essentieel voor de synthese van DNA, RNA en myeline in het centrale en perifere zenuwstelsel. Een tekort kan leiden tot demyelinisatie, wat de zenuwgeleiding verstoort. In de meeste gevallen resulteert demyelinisatie in subacute degeneratie van het achterste en laterale ruggenmerg, gevolgd door de zogenaamde gecombineerde ruggenmergziekte.

Diagnostiek en behandeling vitamine b12 te kort door lachgas

Bepaling van vitamine B12 alleen is onvoldoende bij patiënten met polyneuropathie, omdat het onvoldoende rekening houdt met vitamine B12-activiteit op cellulair niveau. Meting van methylmalonzuur wordt daarom aanbevolen omdat dit een meer representatieve maatstaf is voor onvoldoende vitamine B12-activiteit op cellulair niveau. Als er sterke tekenen zijn van polyneuropathie als gevolg van vitamine B12-tekort, is het niet nodig om te wachten tot de resultaten bekend zijn met suppletie.

Als de ziekte tijdig wordt ontdekt, stopzetting van lachgas en suppletie met vitamine B12, is de prognose voor polyneuropathie en subacute degeneratie van het posterolaterale ruggenmerg goed.

De gevaren van lachgas in het verkeer

Lachgas kan erg gevaarlijk zijn als mensen deelnemen aan het verkeer. Lachgas kan de waarneming en de coördinatie verstoren. Als je onder invloed bent van lachgas, kunt je dus niet meer veilig aan verkeer deelnemen.

In het nieuws

Nieuwsmedia publiceren regelmatig verhalen over mensen die lachgas gebruiken in het verkeer. In sommige gevallen werden zelfs beelden vastgelegd van mensen die tijdens het rijden ballonnen in- en uitademden. Het blijkt dat de laatste jaren meer mensen lachgas gebruiken in het verkeer dan voorheen. Het is echter onduidelijk hoe vaak mensen lachgas gebruiken in het verkeer. Ook is niet bekend hoe vaak ongevallen worden veroorzaakt door mensen die lachgas gebruiken tijdens het rijden.

Aantoonbaarheid van lachgas

Lachgas komt via de longen in de bloedbaan terecht. De gebruiker ademt bijna al het lachgas uit. Een klein deel komt in de urine terecht. Het kan soms na 18 uur in de urine worden gedetecteerd. Mogelijk zelfs langer.

De wet: lachgas en autorijden

Het gebruik van lachgas is momenteel niet verboden. Je mag lachgascapsules bij je hebben, dus ook in de auto. Het is echter verboden om een ​​gevaarlijke situatie in het verkeer te creëren. Rijden onder invloed van drugs is ook verboden. Als je lachgas gebruikt tijdens het rijden, kun je gestraft worden.

Hoe lang niet rijden na het gebruik van lachgas

Het belangrijkste effect van lachgas houdt enkele minuten aan. Maar zelfs daarna kan jouw reactietijd of coördinatie nog steeds in het gedrang komen. Hoelang het precies duurt voordat je niet meer last hebt van lachgas is niet goed onderzocht. Over het algemeen moet je na jouw laatste dosis lachgas minimaal een uur wachten voordat je weer gaat rijden, maar dit kan van persoon tot persoon verschillen.

De wet en lachgas

Er staat geen boete op de verkoop, handel, bezit en gebruik van lachgas. Lachgas valt (nog) onder de Warenwet. Dit betekent dat verkopers van lachgas moeten voldoen aan hun verplichtingen op grond van de Warenwet. Eerder verbood de Geneesmiddelenwet de verkoop van lachgas voor “oneigenlijk” gebruik.

Als gevolg van de uitspraak van het Europese Hof van Justitie valt lachgas sinds 2016 onder de Warenwet. Dit betekent dat verkopers van lachgas moeten voldoen aan hun verplichtingen op grond van de Warenwet. Daarom zijn degenen die tijdens het festival lachgas bevattende ballonnen aan gebruikers verstrekken, hetzij voor geld, hetzij gratis, verantwoordelijk voor de veiligheid van de producten die zij leveren.

Eerder verbood de Geneesmiddelenwet de verkoop van lachgas voor “oneigenlijk” gebruik. Er staat geen boete op de verkoop, handel, bezit en gebruik van lachgas.

Momenteel werkt men nog aan een verbod op lachgas. Aanleiding voor deze maatregel is het advies van de Geneesmiddelenbeoordelingscommissie CAM. Hiervan wordt het risico voor de volksgezondheid van lachgas beschreven als “matig tot hoog”. Hoe het verbod eruit gaat zien en of die er komt, is nog niet duidelijk. Duidelijk is al wel dat voor geneeskundige toepassingen en toepassingen in spuitbussen en dergelijke er gewoon een vrijstelling komt.